Theo truyền thuyết dân gian và chính sử ghi lại, đền thờ Phó đô ngự sử, Anh nghị Đại vương – Tiến sỹ Vũ Phi Hổ tại xã Lê Lợi, huyện Hoành Bồ được khởi dựng từ thời Lê. Ngôi đền còn có tên gọi khác là đền Quan Trạng hay còn gọi đền thờ Vũ Phi Hổ. Dân gian địa phương lưu truyền rằng, cách đây trên 500 năm nơi Dư Xá, Hoành Bồ xưa (nay là thôn Tân Tiến, xã Lê Lợi, huyện Hoành Bồ) có hai mẹ con nghèo tha phương tới vùng đất này sinh sống. Là dân ngụ cư nên cuộc sống của hai mẹ con vô cùng khó khăn, vất vả, nhưng người con rất chăm chỉ, hiếu lễ với mẹ, rất ham học và học rất giỏi.

Đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và huyện Hoành Bồ tặng hoa chúc mừng ban dự án

Với tư chất thông minh hơn người, Khoa thi năm Tân Mùi, niên hiệu Hồng Thuận thứ 3 năm 1511, thời vua Lê Tương Dực, trong số 35 người đỗ đệ tam giáp, đồng tiến sĩ, xuất thân có Vũ Phi Hổ, người làng Dư Xá, huyện Hoành Bồ. Đỗ đạt vinh danh bảng vàng, nhưng ông không quên nơi quê nghèo đã một thời nuôi dưỡng ông trưởng thành và đỗ đạt. Thời Lê Trung Hưng, ông được triều đình giao chức Phó đô Ngự sử và là một vị quan thanh liêm, chính trực; được triều đình đương thời và triều sau tôn vinh.

Đồng chí Vũ Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tại buổi lễ

Cảm phục đạo đức, tài năng và tinh thần hiếu học vượt khó vươn lên, sau khi ông mất, dân làng Dư Xá, Hoành Bồ đã lập đền thờ và tôn ông làm thành hoàng nơi này. Trải qua sự khắc nghiệt của thời gian và những biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi đền đã bị hư hỏng toàn bộ. Nhân dân trong vùng đã xây một gian thờ nhỏ trên nền móng di tích cũ của ngôi đền để duy trì chân hương thờ cúng vào những dịp lễ, tết, ngày rằm, mùng một. Được sự nhất trí của UBND tỉnh Quảng Ninh, UBND huyện Hoành Bồ và dòng họ Vũ - Võ tại Quảng Ninh đã triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư theo đúng quy định của Pháp luật, đồng thời huy động mọi nguồn lực xây dựng từ nhân dân, với nòng cốt là Hội đồng Dòng họ Vũ - Võ Quảng Ninh.

Các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc tu bổ Đền thờ được nhận Bằng khen của UBND huyện Hoành Bồ và Dòng họ Vũ - Võ Việt Nam

Đầu năm 2015, Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Đền thờ tiến sỹ Vũ Phi Hổ, xã Lê Lợi, huyện Hoành Bồ chính thức được khởi công, dự án gồm 13 hạng mục, tổng mức đầu tư là 24,4 tỷ đồng, 100% vốn xã hội hóa từ nhân dân, trên diện tích 10.830m2đất.

Phát biểu tại buổi lễ đồng chí Vũ Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh kêu gọi các cấp, ngành, cán bộ đảng viên, công chức, doanh nghiệp và mỗi người dân bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, tiếp tục quan tâm đầu tư xây dựng, trùng tu, tôn tạo, nâng cấp các công trình văn hóa trên địa bàn huyện Hoành Bồ và của tỉnh.

Các đại biểu trồng cây lưu niệm

Đồng chí đề nghị huyện Hoành Bồ tiếp tục hướng dẫn UBND xã Lê Lợi, dòng họ Vũ – Võ và các đơn vị, cá nhân có liên quan thành lập Ban quản lý, đồng thời làm tốt việc quản lý, sử dụng, phát huy giá trị văn hóa tâm linh của di tích trong đời sống xã hội. Bên cạnh đó, tiếp tục sưu tầm tư liệu, cứ liệu lịch sử trình cấp có thẩm quyền xem xét, xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với di tích Đền thờ tiến sỹ Vũ Phi Hổ./.

Bài và ảnh: Vũ Đức (QNP)