Người xưa đã dạy: “Nói có sách, mách có chứng”. Trong cuốn: “Đất lề quê thói” của Vũ Văn Khiêu có đoạn: “…đổi họ thì rất hãn hữu, thường chi do Vua “ban” hoặc vì bất đắc dĩ như cha ông bị ghép tội tru di. Tục của ta coi trọng dòng giống tổ tiên chứ không ai dám từ bỏ họ của ông cha để lại đi chọn một danh xưng khác thay vào…”

        “…lại mỗi khi có một ông Vua lên ngôi thì mỗi người dân trùng với tên của Vua hoặc tên của thân thích ông Vua ấy kể cả tên các địa danh thôn, xã, huyện, phủ liền phải đổi ra tên khác, không theo luật cấm là bị tội…” (trang 43).

       “Tục kiêng tên (kỵ huý) của ta thật là quá đáng, nhất là giai cấp thống trị càng khắt khe. Kiêng tên là đọc trai ra tiếng hơi khác đi, là tránh không phát âm đúng theo tên phải kiêng…Ví dụ như Cảnh thì đọc là Kiểng, Bạch thì đọc là Biệc, Mặt thì đọc là Miệt. Thái thì đọc là Thới, Hoà thì đọc là Huề…nhiều tiếng đọc tiếng trại rất khó nghe như Phảng Cụ thì đọc là Phảng Cựa…” (trang 46).

       Còn đây, một tư liệu khác thì lại viết: ” Theo sử nhà Lê được trung hưng, chủ yếu là nhờ công lao của Nguyễn Kim. Nhưng, không may ông bị hàng tướng họ Mạc đánh thuốc độc chết, nên quyền binh lọt vào tay con rể là Trịnh Kiểm. Trịnh Kiểm là người manh tâm, ngày đêm lo sợ hai con trai của Nguyễn Kim là Nguyễn Uông và Nguyễn Hoàng một ngày nào đó sẽ giành lại quyền kế tục của cha nên đã giết Nguyễn Uông, Nguyễn Hoàng giả điên để hoà giải nghi kỵ, rồi nhờ chị xin Trịnh Kiểm vào trấn thủ đất Thanh Hoá năm Mậu Ngọ - 1558, và lập bản doanh tại làng Ái Tử (nay thuộc Quảng Trị), mãi đến tháng 10 năm Canh Tý - 1600, thì Nguyễn Hoàng công khai chống lại triều Lê - Trịnh. Từ đó dòng họ Hoàng phải đọc chệch ra âm Huỳnh vì để kiêng tên huý của Nguyễn Hoàng.

       Đến năm Quý Sửu - 1613, Nguyễn Hoàng chết, con là Nguyễn Phúc Nguyên kế vị. Bấy giờ, dòng họ Vũ kiêng tên huý của chúa Nguyễn, nên phát âm Vũ thành ra Võ. Nói rõ hơn là: do phải kiêng tên Vũ, là tên của chúa Nguyễn Phúc Nguyên hồi còn nhỏ, nên phát âm Vũ chệch âm Võ. Do đó, thời kỳ Lê - Trịnh - Nguyễn bắt đầu từ năm Tân Sửu - 1601 trên lãnh thổ Đàng Trong đã chuyển gọi họ Vũ chệch ra họ Võ.

       Thời gian từ bấy giờ đến nay đẫ quá lâu, nên nhiều người lầm tưởng, họ Vũ khác với họ Võ là bởi lẽ đó.

    (Trích trong cuốn “Sử Phả Đồ” của cử nhân sử học Võ Như Tống, chi 5, Họ Võ Như - Quảng Lăng, tỉnh Quảng Nam)